مطالعه اخیر منتشر شده در گزارش های علمی تداوم علائم و پاسخ ایمنی در بیماران در حال بهبودی از بیماری کروناویروس 2019 (COVID-19) را بررسی می کند.
مطالعه: ایمنی سلولی نشان دهنده علائم پایدار در بین بیماران بهبود یافته از COVID-19 در ژاپن است. اعتبار تصویر: Kateryna Kon / Shutterstock.com
زمینه
عفونت با سندرم حاد تنفسی کرونا 2 (SARS-CoV-2)، ویروس مسئول همه‌گیری کووید-19، می‌تواند منجر به علائم پایداری شود که به عنوان «کووید طولانی» یا سندرم کووید-19 پس از حاد (PACS) شناخته می‌شوند.
بسیاری از مطالعات ارتباط بین COVID-19 و ایمنی سلول T و همچنین ارتباط بین طول مدت علائم و پاسخ های سلول T مبتنی بر آنتی ژن به پروتئین اسپایک ویروسی (S) را گزارش کرده اند. بنابراین، آزمایش سلول T برای ارزیابی مدت زمان پاسخ‌های ایمنی بدنبال عفونت SARS-CoV-2 یا واکسیناسیون COVID-19 برای درک پاتوفیزیولوژی کووید طولانی و همچنین اثربخشی واکسن‌های فعلی بسیار مهم است.
در مورد مطالعه
بیماران بزرگسالی که قبلاً مبتلا به کووید-19 تشخیص داده شده بودند و از این بیماری بهبود یافته بودند، در مطالعه حاضر وارد شدند. رضایت نامه کتبی آگاهانه از همه شرکت کنندگان به دست آمد.
داده‌های بالینی از پرونده‌های پزشکی جمع‌آوری شد و از بیماران نمونه خون گرفته شد. بر اساس شدت علائم، بیماران به گروه‌های مختلفی تقسیم شدند.
تقریباً یک سال پس از جمع‌آوری نمونه‌های خون، یک نظرسنجی تلفنی برای ارزیابی وجود و مدت زمان علائم پایدار در بیماران بهبودیافته انجام شد. علائم ارزیابی شده شامل خستگی، آلوپسی، سرفه، تنگی نفس و دیسگوزی بود.
برای تعیین شدت این علائم از معیار اصطلاحات رایج برای رویدادهای نامطلوب (CTCAE) نسخه 5.0 استفاده شد. این نظرسنجی همچنین از بیماران در مورد وجود علائم ذهنی اضافی سؤال کرد.
سلول های تک هسته ای خون محیطی (PBMCs) از نمونه های خون با استفاده از روش های خاص برای تجزیه و تحلیل پاسخ ایمنی سلول T جدا شد. سنجش نقطه ایمونوسوربنت متصل به آنزیم (ELISPOT) با استفاده از استخرهای پپتیدی آنتی ژن اختصاصی SARS-CoV-2، از جمله آنتی ژن های S1، S2 و نوکلئوکپسید (N) برای تحریک PBMC ها و در نهایت تعیین واکنش پذیری آنها انجام شد. سطح سلول های تولید کننده اینترفرون-γ (IFN-γ) با استفاده از یک آنالایزر ImmunoSpot بررسی شد.
آزمایشات سرولوژیکی با استفاده از نمونه های پلاسمایی به دست آمده از نمونه های خون انجام شد. سطوح ایمونوگلوبولین S اختصاصی SARS-CoV-2 (S-IgG)، N-IgG، سیتوکین های مختلف از جمله اینترلوکین 6 (IL-6)، IL-10، IL-18، و همچنین لیگاند کموکاین 9 (CXCL9) ، لیگاند کموکاین 3 (CCL3) و فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF) با استفاده از یک آنالایزر ایمنی اندازه گیری شد.
برای تجزیه و تحلیل آماری برای مقایسه تفاوت‌های بین گروه‌های آزمایشی از آزمون‌های دقیق Mann-Whitney U و Fisher استفاده شد. برای نمایش داده ها از نمودارهای جعبه ای استفاده شد و تجزیه و تحلیل خوشه ای با استفاده از تکنیک های خوشه بندی سلسله مراتبی انجام شد.
پاسخ ناکافی سلول T خطر علائم طولانی کووید را افزایش می دهد
تفاوت معنی داری در فراوانی، تعداد یا مدت علائم پایدار در بین گروه های متوسط/شدید و بدون علامت/خفیف مشاهده نشد. اگرچه از نظر آماری معنی دار نبود، اما گروه بدون علامت/خفیف عمدتاً سرفه مداوم را نشان دادند. این یافته‌ها نشان می‌دهد که شدت کووید-۱۹ مستقیماً بر بروز یا مدت علائم پایدار تأثیر نمی‌گذارد.
برای کشف عوامل مرتبط با علائم پایدار COVID-19، محققان پارامترهای مختلفی را در بیماران بهبود یافته از COVID-19 بررسی کردند. برای این منظور، سطح D-dimer در گروه متوسط/شدید در مقایسه با گروه بدون علامت/خفیف بالا بود. با این حال، تفاوت معنی داری بین دو گروه در سایر پارامترهای بالینی یا زمان از تشخیص تا جمع آوری نمونه خون وجود نداشت.
محققان همچنین سطوح پاسخ‌های سلول T اختصاصی SARS-CoV-2، آنتی‌بادی‌های اختصاصی SARS-CoV-2 و سایتوکاین‌های التهابی را در بیماران بهبودیافته بررسی کردند. سطوح بالاتری از آنتی‌بادی‌های اختصاصی SARS-CoV-2 و پاسخ‌های سلول‌های T موثر/حافظه در این بیماران در مقایسه با افراد سالم مشاهده شد. علاوه بر این، برخی سایتوکین های التهابی در بیماران بهبود یافته COVID-19 افزایش یافت.
یک همبستگی منفی بین تعداد ترکیبی آنتی ژن های SARS-CoV-2 در روش ELISPOT و تعداد علائم پایدار مشاهده شد. بیمارانی که تعداد ELISPOT کمتری داشتند علائم بیشتری را تجربه می‌کردند، بنابراین ارتباط بالقوه بین پاسخ ضعیف سلول‌های T حافظه و وجود علائم پایدار در بیماران بهبود یافته از COVID-19 را نشان می‌دهد.
تجزیه و تحلیل خوشه سلسله مراتبی رابطه بین عوامل مختلف اندازه گیری شده در مطالعه و شیوع علائم را بررسی کرد. هیچ ارتباط معنی داری بین سطوح آنتی بادی، پروفایل سیتوکین و تعداد علائم یافت نشد.
با این حال، بیمارانی که مقادیر ELISPOT کمتری داشتند، تعداد علائم پایدار به طور قابل توجهی بالاتر بود. بنابراین، ایمنی ناکافی سلول T در برابر SARS-CoV-2 پس از بهبودی ممکن است به وجود علائم پایدار COVID-19 کمک کند.
نتیجه گیری
مطالعه حاضر هیچ ارتباط معناداری بین شدت کووید-19 و علائم پایدار پیدا نکرد. با این حال، بیماران با پاسخ ایمنی ناکافی سلول T به SARS-CoV-2 پس از بهبودی، احتمال بیشتری داشت که علائم پایدار را تجربه کنند.
در مجموع، این یافته‌ها بر اهمیت درک جنبه‌های ایمونولوژیک COVID-19 برای مدیریت و درمان بهتر علائم طولانی‌مدت تأکید می‌کنند. علاوه بر این، مطالعه حاضر نقش بالقوه ایمنی سلول های T و سنجش ELISPOT را به عنوان شاخص های پیشرفت COVID-19 و علائم طولانی مدت برجسته می کند.